Geçtiğimiz günlerde öğrenmek için Lumion sitesinden "ücretsiz"
versiyonunu kullanmayı öğrendiğim yazılımın profesyonel versiyonu ile
render işi yapan yurtdışında (Bangladeş) bir kişiye
fiverr.com sitesi
üstünden üç video için talepte bulundum, toplamda 15 $ civarı bir ücrete
biri gönderilen sketchup modelinden, diğeri yazılımın içinde bulunan
objelerden, sonuncusu ise çizimi yapılırken ödeme alınmadığı için yarıda
bırakılan bir binanın o anki halinden oluşan videoları aldım.
Bu videolara filigran bir logo ve müzik ekledim ve Vimeo`ya yükledim.
İki hafta oldu sanırım, derken bugün beni FGA Mimarlıktan aradığını
söyleyen birisi (ki cep telefonundan arıyordu), "yazılımı niye
kurdunuz? ", "bu videoları nasıl yaptınız? " diye sormaya başladı.
Tabii şunu da ekleyeyim, "sitenizde Lumion kullandığınız yazıyor" diyen
beyefendiye, "baktığınız sayfada Lumion kullanıyorum yazmıyor, Lumion
kullanmayı biliyorum yazıyor" demem sonuç veremedi bir türlü, tabii
dinlemekten yana bir tutumu olmadığını da eklemem lazım.
Kendisine bilgisayarda yazılımın ücretsiz versiyonunun olduğunu, temel
animasyonu kabaca yurtdışında outsource etmek istediğim kişiye anlatıp
ondan satın aldığımı anlatmaya çalışsam da nafile, zira kişinin
yaklaşımı "bana anlatmanıza gerek yok", "avukatımıza anlatacaksınız
zaten". Madem avukata anlatacağım, sen kimsin be adam, tehdit etme, ne
yapacaksan yap!
Burada asıl sorun şu, firma kendi tavrı olarak bu işin hukuki yönünü
sorgulama hakkına sahiptir, kabul ederim etmesine de, firmanın kişileri
avukatla tehdit etmesi büyük kabalıktır.
Daha da beteri, arayan kişinin hem sorular sorup, hem de cevap
verildiğinde "bana anlatma" tarzındaki manasız tavrıdır. Açık
yüreklilikle söyleyeyim, cidden Lumion yazılımını satın alsam mı diye
ciddi ciddi düşünürken bu tür bir durum yaşamak bir bakıma kötü, bir
bakıma iyi oldu. Kötü oldu derken sadece manasız bir nahoşluk yaşadım
telefonda, gereken cevabı da belgesiyle, deliliyle gerek firmaya,
gerekse de avukata duruma göre ben, duruma göre avukatım sunarız sorun
değil.
İyi oldu, zira bundan sonra Lumion`a para ödemek zorunda değilim, çünkü
böyle bir tavrın temsil ettiği yazılımı satın almak bana uygun değil.
Nedenini biraz daha izah edeyim.
Daha önce de buna benzer beni arayanlar olmuştur. BSA`dır, Microsoft`tur
aradılar. Hatta bir defasında Office lisansında eksiğimiz olduğunu
söylediğimde bile bu tür tehditvari yaklaşımla karşılaşmadım. Yani sorun
bir firmanın temsil ettiği yazılımın lisans haklarını savunması asla
değildir, o yüzden bu konu üstünden eleştiri yapılmamasını rica edeyim,
Autodesk`e onbinlerce TL lisans bedeli ödedi şu anda çalıştığım firma
sırf bu tür konularda hassas davrandığımı bildiklerinden. Ve evet, firma
bilgisayarlarında Lumion yok, ve kullanılmıyor onu da ekleyeyim.
Bu arada Lumion render işini fiverr üstünde yapan yerin adresini merak
edenler olursa
fiverr.com/aruppal/revit-and-lumion-work
adresine bakabilirler.
Videolar ile ilgili bağlantıları burada saçma bir reklammış gibi
göstermek istemedim, zaten ulta amatör videolar, her nasılsa Google
aramalarında yer edindiler.
Makinemde bir süre bulunan Lumion uygulaması, Lumion internet sitesinden
"ücretsiz" indirilen, gayet kısıtlı bir uygulama. Sadece mouse kontrolü
ve nasıl çalışıldığı hakkında fikir edinmek için kurulmuş bir uygulama
ki, o bile makineden kaldırıldı, gereği yok. Adresi de
lumion3d.com/free/
Telefondaki beyefendiye de bu ücretsiz sürümü bilgisayarıma kurduğumu
belirttiğimde kıyameti koparması sizce ne anlam ifade ediyor?
Benim aklıma gelen seçenekler;
1) Konuştuğum kişi temsil ettiği ücretsiz sürüm olgusundan bihaber. Ki bu beni bağlamaz.
2) Konuştuğum kişi şüphe ve önyargı ile yaklaşmıştır. Bu da beni bağlamaz.
3) Konuştuğum kişi dediğimi anlamamıştır, veya yanlış anlamıştır. Bu beni hiç bağlamaz.
Bağlamaz derken sadece kişisel olarak demiyorum, hukuki manada da beni
bağlayıcı bir durum olmadığını net ve kati bir şekilde belirtiyorum.
Ayrıca bahsi geçen videolar tarafımdan hazırlanan videolar değil, bu
videoları yükleyen arkadaşım yanlış bir ifade ile bizim hazırladığımız
gibi bir izlenim vermiş açıklamada, ki bu videolar yukarıda sözü geçen
yurtdışında yapılan videolar, eğer firma bu konuyla, yani yurtdışında 5$
ücretle bu işi yapan kişiyle ilgili bir çalışma yapacaksa da
kendilerine bilgiyi mail iletisinde, telefonda ve burada tebliğ ettim
(burayı da okumuş arkadaşlar biliyorum), irtibata geçerler o şahıs veya
kurumla. Bu durum da beni bağlayacak bir unsur değildir.
Misal olarak vereyim. Bir tur operatörü çeşitli firmalarla çalışabilir.
Diyelim ki bir minibüs ve şoför hizmeti aldı. Bu durumda tur operatörü
bu minibüsün ruhsatındaki eksik veya hatalardan sorumlu değildir,
yaptırdığı iş konusunda minibüs tedarik eden firmaya kendisi bile dava
açma hakkına sahip olur. Burada anlatılan durum da "tıpkı" bu örneğe
benzer bir haldedir.
Ücretiyle yurt dışında
fiverr.com üzerinden yaptırılan ve asla ticari
amaçla kullanılmamış bir kaç videoyu yayınladığımızda bize düşen sadece
bu yazılımı kullanmadığımızı, bilgisayarlarımızda barındırmadığımızı
belirtmektir. Gerekirse de delillendirilir bu durum, hiç sorun değil.
Ama bu delillendirme aşamasına gelinmesi hukuki bir süreçtir ve hukuki
süreçlerde belirli adap ve edep kurallarına uyulması gerekir. Suç
ispatlanmadan ithamlarda bulunmak, iftira atmak kimseye yakışmaz. Aba
altından sopa göstermeler, itham etmeler profesyonel hizmet veren bir
kuruluşa yakışık alır şeyler değildir.
Kendilerine de belirttiğim gibi, eğer gerçekten hukuki bir sorun
olduğunu düşünüyorlarsa avukatları ile görüşmelerinde fayda var. Dahası
yine kendilerine gönderdiğim iletide Durumu yazdığım yerlere mailler
atmakla, mail iletisinde "şu tarihe kadar al, yoksa karışmam" tavrıyla
profesyonelliğin uzaktan yakından alakası yoktur.
Eğer FGA Mimarlık yetkilisi tarafından yapılan doğru ise;
Şu anda outsource yaptırılan tüm işlerde kullanılan yazılımlardan, işi yaptıran kuruluş/şahıs sorumlu tutulabilir. Yani;
Düğün fotoğraflarınızı aldığınız stüdyoda kullanılan Adobe ürünlerinin
lisansını gelin ve damata sorma hakkına, hatta daha da ileri gidip
onlara "lisans almazsanız dava ederiz" deme hakkına sahip olunabilir.
Hatta biraz daha ileri gidelim ne dersiniz? Bir internet sitesinde
bulunmanız da, o sitenin yayınlandığı sunucuda lisanssız kullanılan bir
uygulama yüzünden suçlanmanıza sebep olabilir. Daha da uç noktalarda
absürtleştirebiliriz durumu ancak şunu belirtmekte fayda var.
Sorun burada verilen örneklerdeki gelin ve damata, veya site
kullanıcısına bu soruların sorulmasını bile normal görürken, onların
"hayır, kullanmıyoruz" cevabına rağmen kendilerini lisans almaya
zorlamakta yatmaktadır. Asıl sorun ve asıl manasız yaklaşım budur.
Yani;
- Yazılımı alacağım demedim, almayı düşünmüştüm ama bu tavrınızdan sonra vazgeçtim dedim.
- Lisans gerektiğini söylemeleri bir şey ifade etmiyor, zira kullanıcı
değilim, olmak da istemiyorum. Eğer bir işimde Lumion gerekirse bunu
outsource yoluyla çözmek bana daha mantıklı geliyor. Bu da en doğal
hakkım ve işi yaptırdığım kişinin lisanslı yazılım kullanıp
kullanmadığını bilmeme pratikte imkan yok!
- Ben konuyu tatlıya bağlamak için konuştuğumda aldığım tepki tehdit ise
benim yapacağım sadece durumu insanlarla paylaşmaktır. Bu da hukuki
hakkımdır.
- Lisansı almak için süre verilmesi durumu, kullanıcının yazılımı
bilgisayarında bulundurduğunun ispatı sonrasında ortaya çıkar. Yazılımı
kullanmayan birisine bu dayatma hem mesnetsiz, hem de manasızdır.
- Delillendirme isteyen kuruluş bana hukuki merciler üstünden ulaşır,
gerekirse şahsi kullandığım bilgisayara bile (adli makamlarca uygun
görüldüğü takdirde) el konulur ve inceleme yapılır. Bu duruma bile
"tabii ki" diyebilirim, hatta kendilerine şimdi kargolayayım kullandığım
bilgisayarı, buyursunlar incelesinler. O kadar çözüm odaklı
davranıyorum artık, daha ne demem lazım FGA Mimarlık yetkilisine?
Gelelim durumda neyin saçma olduğuna.
Bakın bugün Adobe Türkiye ile görüşüp aşağıda linklerini verdiğim videoları onlara gösterdim.
Bu videolar benim şahsi çalışmalarımda, hem de ticari çalışmalarımda
kullanılacak dedim. Bu çalışmaları da fiverr.com üzerinden satın
aldığımı ekledim. Sorduklarım ve cevapları;
- Firmanızın ürünü olan bir yazılımla hazırlandığı her halinden belli
olan bu çalışmaları yapan kişinin yazılımınızı lisanssız kullanması bana
hukuki bir sorumluluk doğurur mu?
Cevap "HAYIR" oldu.
- Bana bu hizmeti veren kişinin lisanssız kullanımı olduğu durumda,
benim bu görselleri ticari amaçla kullanmam bana hukuki olarak bir
sorumluluk doğurur mu?
Cevap yine "HAYIR" oldu.
- Bu videolar üstünden beni bu yazılımı lisanssız kullanmış olarak
görseniz ve bana ihtar maili gönderip "31.12.2014 tarihine kadar
lisanslamadığınız takdirde hakkınızda hukuki işlemler başlatılacak"
deseniz bu doğru bir yaklaşım mıdır?
Tekrar "HAYIR" dediler.
Bu soruları sabah görüştüğüm bir avukat arkadaşım aracılığı ile aldım.
Zira o da bu durumu anlattığımda takınılan tavrı "ANLAMSIZ" diye
nitelendirdi.
Şimdi size yukarıda verdiğim yoldan elde edilmiş olan ve asla ticari
olarak kullanılmamış videolar üstünden FGA Mimarlık bana lisans
dayatmasını, dava ederiz tehditiyle yapıyorsa bu YANLIŞTIR. Zira FGA
Mimarlık tarafından tarafıma iftira atılarak yaftalanan "Lumion
yazılımını lisanssız kullanma" durumu tamamı ile mesnetsiz ve manasız
bir davranıştır.
FGA Mimarlık ile ben de lisans alımı yapıp firmanın "ne kadar iyi"
hizmet verdiğini test etmek isterdim, ama bu dakikadan sonra FGA
Mimarlık adı geçen bir yazılım bana hediye edilse bile kalsın,
almayayım.
Hayatımda böyle bir yaklaşımı ne gördüm, ne duydum. Bundan sonra da bu riski almaya niyetim olmaz.