Alija İzetbegoviç

Bosna Hersek'in kurulmasında büyük emeği geçen ve Bosna Hersek'in ilk cumhurbaşkanı olan devlet adamıdır.

1925'te Bosna-Hersek'in kuzey batısında bulunan Bosanski Samac kasabasında doğdu. Ailesi müslümandı. Lisede zeki ve göze batan bir öğrenciydi. 16 yaşında arkadaşlarıyla Mladi Muslimani (Müslüman Gençler Kulübü) adını verdikleri bir fikri kulübü kurdu. Bu kulüp fikri kulübünden sıyrılarak hayır ve eğitim faaliyetlerine öncelik veren aktif bir kulüp haline geldi. İkinci dünya Savaşı sonrası komünist Yugoslavya rejiminde müslümanların hakkını fikri ve eylemlerle korumaya çalıştı. Sonucunda yönetimin İslam'a karşıt uygulamalarında yumuşamalar gelişti. Verdiği demeçler ve yazdıkları yüzünden 14 yıl hapise çarptırıldı. Hapisten çıktığında komünist devletler çökmeye yüz tutuyorlardı. Bu çökme ve dolayısıyla federallerde ortaya çıkan bağımsızlık fikri ile İzzetbegoviç Bosna'nın bağımsızlığı için çalıştı. Seçimlere adaylığını koydu ve Bosna cumhurbaşkanı oldu.

Bu olaylar neticesinde Bosna Hersek 1 Mart 1992'de bir referandumla bağımsızlığını ilan etti. Referandumda halkın % 62,8'i bağımsızlığı tercih etmişti. Ancak Sırplar hemen arkasından Bosna-Hersek yönetiminde söz sahibi olan Müslümanlara karşı savaş açarak bir katliam hareketi başlattılar. Sırplar Bosna-Hersek'in önemli şehirlerini işgal ettiler. Bu işgal hareketi bir milyona yakın müslümanı göçe zorladı. Sırplar işgal ettikleri yerlerde hem katliam hem de yıkım gerçekleştiriyorlardı. Özellikle camileri ve İslami izler taşıyan tarihi eserleri yıkmaya özen gösteriyorlardı.

Sonuçta AB ve ABD'nin gerekeni yapmaları gerektiği halde bu iki güç sadece olanları izledi. Bosna Hersek'te bir soykırım yaşandı. İzzetbegoviç'in daha fazla müslüman kanının dökülmesini engellemek için 1995'te ABD tarafından dayatılan Dayton Anlaşması'nın imzalamasıyla savaş sona erdi.

Bilge Kral olarak anılan İzzetbegoviç 2003 yılında vefat etti.

Detaylı Okuma:

• davetci.com/d_biyografi/biyografi_aliya...
• zaman.com.tr/gundem_bilge-kral-aliya-iz...
• haber.sol.org.tr/dunyadan/nato-sevdalis...
• tr.wikiquote.org/wiki/Alija_Izetbegovi%...