Bilimsel Bilgi

Bazı insanlar her iki elinin parmaklarını birbirine geçirerek ve onları gererek ses
çıkartırlar, yani çıtlatırlar. Çoğumuz buradan gelen sesin kemiklerden geldiğini
sanırız, hatta rahatsız oluruz ama nedense bunu yapanlar hallerinden memnun
görünürler.

En çok ve kolaylıkla çıtlattığımız yerler vücudumuzda en çok bulunan
sürtünmeli eklem yerleridir. Bu tip eklem yerlerinde, örneğin parmaklarımızda,
iki kemiğin birleştiği yerde bir bağlantı kapsülü vardır. Bu kapsülün içinde
kemiklerin hareketleri sırasında buraları yağlayan bir sıvı vardır. Bu sıvının
içinde erimiş halde oksijen, nitrojen ve karbondioksit gazları bulunur.

Vücudumuzda en kolay çıtlatabileceğimiz eklem yerlerimiz parmaklarımızdır.
Parmaklarımız gerilince ve eklem yerlerimiz düzleşince bu kapsül de gerilir.
İçindeki sıvının basıncı azalır ve gaz kabarcıkları patlamaya başlar. İşte
kulağımıza gelenler bu seslerdir. Patlayan kabarcıklar neticesinde gazlar bu
sıvıyı terk eder, sıvı daha da genleşir ve eklem yerinin hareket kabiliyetini
arttırır.

Şüphesiz ki eklem yerinin gerilmesi, bu kapsülün boyu ile sınırlıdır. Eğer
parmaklarınızıçıtlattığınız anda röntgenini de çekerseniz, eklem içinde oluşan
gaz kabarcıklarınıgörebilirsiniz. Bu olay eklem yerindeki hacmi yaklaşık yüzde
15-20 artırır.

Aynı parmağınızıarka arkaya çıtlatamazsınız. Bir süre beklemeniz gerekir,
çünkü gaz kabarcıklarının sıvı içerisinde tekrar oluşması biraz zaman alır.
Tüm bu açıklamalar, deneylerle ispatlanmasına rağmen, yine de bu kadar küçük
gaz miktarının bu kadar büyük bir ses çıkartabilmesinin nedeni hala anlaşılmış
değildir. Bu sorunun tatmin edici bir cevabı da henüz yoktur. Ayrıca detaylı
çalışmalar göstermiştir ki, çıtırdama sırasında iki ayrı ses duyulmaktadır.
Birincisinin gaz kabarcıklarının patlaması olduğu biliniyor. İkinci sesin ise
kapsülün uzama sınırına vardığında çıktığı sanılıyor.

Evet geldik en çok merak edilen soruya!

Parmaklarımızı çıtlatmak vücudumuz için zararlı mıdır?
Bu konuda elde çok az bilimsel çalışma sonucu vardır. Bir görüşe göre parmak çıtlatmanın eklem yerlerimizdeki sıvıya bir tesiri yoktur. Diğer bir görüşe göre ise sürekli olarak bunu yapanlarda ve bunu alışkanlık haline getirenlerde, eklemler etrafındaki yumuşak doku zarar görmekte, parmaklar şişmekte, dolayısı ile elin kavrama gücü azalmaktadır.