Türkçe Deyimler

"Zevkten dört köşe oldum" ne kadar anlamsız değil mi? Aslında burada söz konusu olan dört köşe değil, "dörtköşe"... Yani geometrideki "kare" şekli. Daha doğrusu matematikteki kare, yani bir sayının iki üssü. Şimdi çok mu anlamlı oldu, "eski" insanlar neden nasıl böyle demişler açıklamaya üşendim.

Demek cehennem bu. Hiç aklıma getirmezdim böyle olacağını... Acı, ateş, kızgın ızgara hepsi sizsiniz demek...Ne gülünç şey! Kızgın ızgaranın ne gereği var: cehennem başkalarıdır.
Jean Paul Sartre

Eski kölelerin çocuklarıyla ve eski köle sahiplerinin çocukları kardeşlik sofrasında buluşup; insanı insan yapan değerler çerçevesinde birbirlerine davranmadiklari müddetçe hayatı daha da katlanilmaz kilariz birbirimize karşı. ( hepsi alıntı değil)

"Gerçekçi ol, imkânsızı iste. " Çok gaza getiren bi söz bana göre =).

Fedakarlık yok ise Zafer de yoktur... .

Sağır duymaz uydurur var bir de. Bazıları sağır duymaz yakıştırır olarak bilir. Ben de öyle bilirdim.

Bir sözcüğün başka bir sözcük yerine benzetme amacıyla kullanılmasına deyim aktarması denir. Burada bir kişileştirme (teşhis) söz konusu olabileceği gibi istiare sanatı da söz konusu olabilir. Denilebilir ki kişileştirme ve istiare söz sanatlarında deyim aktarması vardır. Deyim aktarması beş farklı şekilde yapılır:

1. İnsandan doğaya aktarma: İnsana özgü bir özelliğin doğadaki bir varlığa kazandırılmasıdır (teşhis) .
   "Bulutlar yavaşça ağlaşıyordu" (Ağlamak insana özgü bir davranıştır fakat bulutlar için söylenmiştir) .
2. Doğadan insana aktarma: Doğaya özgü bir özelliğin insana kazandırılmasıdır.
   "Sert bir tutumu var" (Sertlik doğadaki varlıklara özgü olsa da burada insan için söylenmiştir) .
3. Duyu aktarması: Bir duyuya ait kavramın başka bir duyu için kullanılmasıdır.
   "Dışarıda keskin bir ses çıktı" (Keskin kelimesi dokunma duyusuyla ilgili olmasına rağmen işitme duyusu için kullanılmıştır) .
4. Doğadan doğaya aktarma: Doğadaki bir varlığa ait özelliğin doğadaki başka bir varlığa kazandırılmasıdır.
   "Gecemize yavaş yavaş ay damlıyor" (Damlamak su ile ilgili olsa da başka bir doğa unsuru olan ay için kullanılmıştır) .
5. Soyuttan somuta/somuttan soyuta aktarma: Soyut bir kavramın somutlaştırılmasıdır.
   "Bu işi öğrenmek için iyi pişmen gerek" (Pişmek somut bir kelime iken burada olgunlaşmak, tecrübe edinmek soyut anlamını kazanmıştır).

Deyim, dil biliminde, kavramları, durumları hoşa giden bir anlatımla ya da özel bir yapı ya da söz dizimi içinde belirten ve çoğunlukla gerçek anlamlarından ayrı anlamlara gelen sözcüklerden oluşan kalıplaşmış sözcük topluluğu ya da tümcedir. İki veya daha çok sözcükten kurulu bir çeşit dil ifadesi olan deyimler, duygu ve düşünceleri dikkati çekecek biçimde anlatan ad, önad, belirteç, yalın ve birleşik eylem görünüşlü dilsel yapılardır. Ya tam bir tümcedirler ya da bir söz öbeğidirler.

Örneğin: "Altı kaval, üstü şeşhane. " Ne kaval, ne şeşhane, ne alt ne de üst mevzu bahistir. Birbiriyle uyumsuz genellikle giyim tarzını ifade eder.