Ses

Ses duvarların içinden tüm dalgalar gibi kırılarak ve bir miktar enerji kaybederek geçer. Öncelikle havadaki titreşimler duvarı titreştirir ve titreşen duvar da arkasındaki havayı titreştirir, dolayısıyla ses duvarı geçmiş ve diğer mahalde serbest kalmış olur.

Ses yalıtımı sesin en az iki kez kırılması (her ortam değişiminde aynı ışık gibi ses de kırılır) ve birkaç kez ortam değiştirerek enerji kaybetmesi prensibiyle yapılır. Değişik kalınlık ve yoğunluktaki maddeler sesin değişik frekanslarını emerler buna bir de değişik kırılma açıları eklenince pratikte sesin içinden geçmek zorunda bırakıldığı malzeme kalınlıkları daha da artar. Duvarlarda ses yalıtımı için mesela yığma duvar olacaksa 8cm tuğla, 10cm yalıtım malzemesi (özel akustik malzemeler ya da strafor, taş yünü, cam yünü vb) 5-10cm hava boşluğu, 5cm yalıtım malzemesi ve 8cm tuğla gibi asimetrik konstrüksiyonlar yapılmalıdır.

Resmen ses dalgalarını görüntülemiş.

Enterval/interval, notalar arasındaki basamaklar demektir.
Basamakları vokal sesiyle ya da çalınan enstrümanla doğru tutturamamak, detone olmaya (şarkının tonunda doğru olarak söyleyememeye) neden olur.
Solfej ve kulak eğitimi sonrasında bu konudaki yetersizlikler giderilebilir.

Çiğ yumurta ye her gün

Aslında durum tam tersidir. Önce gamlar oluşmuş sonradan bilimsel yani fiziksel açıklamaları bulunmuştur. Bu konuda çok yazdım ama titreşen bir tel tek bir modda yani frekansta titreşmez.



Öncelikle tel kendisi tam boy olarak titreşir, buna 1. Armonik deriz ki telin ana ve en kuvvetli sesi odur. Telin ikinci modu aynı zamanda ortasından bölünmüş gibi titreşimidir. Bu titreşim daha az duyulsa da oluşur, gitarda 12. Perdenin üstündeki flageolet notaya tekabül eder. Bu durumda frekans iki katına çıkmış, titreşen tel boyutu da yarıya inmiştir. Bu oktav dediğimiz gamın 8. Sesini verir. Aynı tonun bir oktav yükseğidir. Tel aynı zamanda 3'e bölünmüş olarak da titreşir, bu da oktav + beşlidir. Yani eğer La'dan yola çıkarsak akorun ikinci sesi olarak Mi'yi verir. Tel bu durmaz dörde bölünmüş olarak da titreşir, bu durum da ikinci oktavı verir. Aynı tel aynı anda beşe bölünmüş olarak da titreşir ki bu da 2. Oktav + majör 3'lüyü verir. Yani La'dan yola çıkarak önce 5. Ton Mi'yi elde ettik, şimdi de La majörün 3. Tonu Do diyezi elde etmiş oluruz. Telin 6'ya bölünmüş hali ikinci oktav + 5'liyi verir ki bu daha önce elde ettiğimiz Mi sesidir. 7'ye bölünmüş hali akorun küçük yedilisini verir ki bu da La majör akoruna ekleyeceğimiz Sol sesidir. Buraya kadar majör gamlardı. Minör gamlarda olan olay gamın üçlüsünün modüle edilmesi yani diyatonal sistemde yarım ton pesleştirilmesidir ki bu da naturel minörü oluşturur. Bu işlemi 17. Ve 18. Yüzyıllarda kilise resmileştirmiştir. Yine de akraba majör gamlarla minör gamlar da aslında aynı gamlardan çıkarlar. Yani minör gamların tümü de bir telin armoniklerinde mevcuttur. Örnek verecek olursak. Bir Do majör gamı;
Do Re Mi Fa Sol La Si Do'dur.

Bu gamı La'dan başlayarak çalarsak tamamen aynı seslerle La minör gamına ulaşırız.

Do Re Mi Fa Sol La Si Do Re Mi Fa Sol La şeklinde. Aynı seslerden oluşan majör ve minör gamlara akraba gamlar deriz.

Bunlar piyanoda çok daha iyi duyulabilir hatta Bach'ın başlattığı Wohltemperierter Klavier akort şekli piyanolarda akordun tam tonlara değil de çıkrattıkları armonik yoğunluğuna göre yapılmasına neden olur. Diğer tür akort etme düz akorttur ve her tel matematiksel olarak tam olması gereken frekansa akort edilir. Bach'ın sisteminde ise Her tuşun üçlüsü en yoğun armoniği çıkartacak şekilde yani hafifçe kaydırılmış şekilde akort edilir. Sonraları üçlü yerine beşliyle tuşları eşleştiren akort teknikleri de gelişmiştir.

Bu platformda bu konuda bolca yanıtım var, merak eden, arayan bulur. Kısacası sesler aslında doğal, matematik ve fizikle Pisagor'dan beri aralarındaki ilişki inceleniyor. Varılan kanaat gam seslerinin hemen hepsinin temel sesin armonikleri olduğu. Tabii bundan Bach'ın Wohltemperierung akort şeklini ve Pisagor komasını ayrı tutarsak. Pisagor koması hakkında da bir yanıtım olmalı burada.

Müzikle kalın

Ses sadece madde içinde yayılan bir dalgadır. Yani bir maddeyi titreştirebildiği zaman vardır. Maddenin yoğunluğuna göre hızı değişir, daha yoğun maddelerin içinde daha hızlı, daha az yoğun maddelerin içinde ise daha yavaş yayılır. Demirde hızlı, suda daha yavaş, havada ise daha da yavaş oluşur ve yayılır, atmosferin üst katmanlarında hızı iyice düşer. Yoğunluğu sıfır olan yani içinde hiçbir madde bulunmayan uzay boşluğunda da hızı sıfır olur yani titreştirecek madde bulamadığından oluşamaz bile.

Ses, ışığın tersine yayılmak için bir ortama ihtiyaç duyar. Uzayda yayılabileceği bir ortam yoktur, bu yüzden iletilemez.

Öncelikle bu bir müzik türü değil kayıt tekniğidir. Ses kaynakları ayrı ayrı kaydedilmiş her müzik üç boyutta canlandırılabilir. Daha zor bir işlem olan stereo kaydedilmiş bir müzik de çeşitli efekt programcıklarıyla 3 boyutlu hale getirilebilir. Programcıkları Cubase vb için plugin halinde bulabilirsiniz.
Stereo bildiğiniz gibi sadece iki kanallıdır ve sesi tek boyutta yani bir çizgi üzerinde yaymanızı sağlar. Bir grubun sahnedeki dizilişini her enstrümana vereceğiniz panorama ayarıyla sol, sağ, orta şeklinde sağlayabilirsiniz. 5.1 sistemler iki boyutludur. Bu durumda iki boyutlu olan yatay bir kareyi düşünürseniz her köşeye ve karşı ortaya yerleştireceğiniz hoparlörlerle sesi iki boyutlu bir düzleme yayabilirsiniz. Bu durumda panorama ayarlarına bir de front, rear (ön, arka) ayarları da eklenir. Yani sağdan ve soldan gelen sesleri ön ve arkaya da kaydırabilirsiniz. 8.1 ve üstü sistemlerde ise değişik yüksekliklerde yerleştirilen hoparlörlerle ses kaynağının yerden yüksekliği de ayarlanarak sesin bir de yukarıdan ya da aşağıdan gelmesi sağlanır. Bu durumda her köşesinde bir hoparlör olan 3 boyutlu bir küp düşünebilirsiniz.

Aşağıdaki resimde 16.2 bir sistemin yerleşimi gösterilmektedir.