Bu konuda bir çok akademik makale bulabilirsiniz, ancak gerçek hayat makalelerdeki gibi değildir. Herkes kendine göre bir sıra belirleyebilir ancak genel kabul görmüş sıralamayı yapmam gerekirse, benim tecrübelerim olayların genellikle şu sırayla geliştiğini gösteriyor:
Fikir & Heyecan
Fikrinizin ilk ortaya çıkışı ve bundan büyük bir heyecan duyma.
Fikre Saldırı & Tamam veya Devam
Fikrin zayıf yanlarının yada açıklarının sorgulanması. Fikrinizin etrafınızdaki insanlarla ve bu konuda bilgili insanlarla model olarak paylaşılması ve birlikte durmadan fikre saldırma & araştırma durumu. Bu aşamada fikirden vazgeçebilirsiniz.
Planlama ve İşe Koyulma
En genel hali ile yapılacakların küçük bir listesi yani bir iş planının oluşturulması (Genellikle 1-2 sayfayı geçmez). Bir taraftan işe koyulurken diğer taraftan sonraki adımların kaba biçimde tasarlanması ve oluşabilecek engellerin kendini teorik olarak belli etmeye başlaması.
Çalış & Çalış & Çalış & Test & Fix & Çalış
Artık fikir projeye dönüşüyor, bu aşamada artık çalışmaya ivedilikle başlanmalı ve çok kaba bir planlama ile çalışma planı izlenmeli. Zaten iş planı kendi kendini şekillendirmeye başlayacaktır. Yapılacak işlerin kaba olarak başlıkları genellikle şu şekildedir (internet girişimleri için); Veritabanı tasarımı, Grafik tasarım, Kodlama, Test & İyileştirme.
Beyin Fırtınası & Denemeler
Yukarıdaki "işe koyulma" aşamasından itibaren sürekli paralel yürütülmesi gereken işlerden biri de budur. Bununla alakalı bir diğeri ise "İş Geliştirme"dir. Sürekli olarak işi nasıl geliştireceğinizi, engelleri nasıl aşabileceğinizi düşünmeli ve bunun üzerine çok abartmadan kafa patlatmalısınız. Çok abartırsanız ilk prototipi asla çıkaramazsınız.
İlk Prototip
Projenin ilk canlı kanlı versiyonudur ve üzerinde yapılacak daha çok fazla iş vardır mutlaka. Ancak, modelinizin çalışıp çalışmadığını test edebilmeniz ve başından bu yana projenize aradığınız ilk yatırımı elde edebilmeniz için geçmeniz gereken ilk çizgidir. Bu yüzden çok önemli bir aşamadır, çünkü artık elinizde bir ürün adayı vardır ve bu aday ile para arama aşamasına yavaş yavaş geçebilirsiniz. Çünkü artık paraya gerçekten ihtiyaç duymaya başlayacaksınız; sunucu masrafları gibi gerçek masraflar artık belirginleşmeye başlamalıdır.
Private Beta (Kapalı Testler) yada Beta ve İletişim
Türk internet kullanıcıları bu aşama için bulunmaz bir fırsattır. Çünkü, Türkiye'de internet kullanıcıları yaptığınız ürünü öylesine farklı biçimlerde kullanmaya çalışırlar ki, projeye başlarken ön görmediğiniz sayısız noktayı görmeye başlarsınız. Sizin nerede başarılı, nerede yetersiz olduğunuzu açıkça önünüze sererler. Tabii ki kullanıcılarınızla iletişiminizi çok iyi ve çift yönlü tutmalısınız, yoksa hiçbir işe yarar geri bildirim alamazsınız.
Saldırıya Geçin & Saldırın
Artık projenizi büyütmek ve kitlelere ulaştırabilmek için işin en zor bölümüne geliyorsunuz; öngörülerinizin sesini dinleyin ama çok dikkatlice. Projeniz sizin çocuğunuz gibidir, ama zayıf taraflarını objektif biçimde görmeli ve elden geçirmelisiniz. Geleceği ile ilgili kararlarınızı netleştirmeye başlamalısınız. Büyük kitlelere modelinizi ulaştırabilmek için nelere ihtiyacınız olduğunu belirlemeli ve bu esnada geliştirmeyi sürekli sürdürmelisiniz. Para arayabilirsiniz, yatırım alabilirsiniz, işi büyütebilirsiniz. Tabi bunların hepsi bu aşamada kimlere gideceğinize, ne isteyeceğinize, nasıl kararlar alacağınıza göre değişir. Bu sebeple, bu aşama pek ön görülemez, sadece yaşanabilir türdendir.
Bundan sonrası artık çeşitli şekillere dönüşebilir. Ancak, ben iyi olasılığı dikkate alarak devam edeyim;
Yatırım & Konumlandırma & Büyüme
Projenize yatırım almanızın size çok önemli üç faydası vardır. Bunlardan bir tanesi işinizi daha hızlı büyütmenizi ve adımlarınızı hem daha hızlı, hemde daha büyük atmanızı sağlayacak olan paradır. Para, işiniz için güçlü bir araçtır, bir kısayoldur. Onu iyi kullanırsanız hedefinize daha çabuk ulaşırsınız, rakiplerinizi alt edebilirsiniz, yada rakipleriniz ortaya çıktığından sizi yakalamaları daha zor olur. İkinci büyük fayda ise; yatırımcılarınızın sağlayacağı erişim ve iletişim gücüdür. Size hakkında hiç bir şey bilmediğiniz konularda birinci elden ve çok önemli bilgiler alabilirsiniz ve yönünüzü çizmekte zorlandığınız anlarda onların fikirleri size güç verebilir. Üçüncü önemli fayda ise; yatırım sizi çok farklı bir yere getirir, çok şey öğrenirsiniz. Sizi olgunlaştırır ve düşünce tarzınızın, ufkunuzun gelişmesine yardımcı olur. İyi değerlendirilmiş bir yatırım, sizi ve işinizi daha iyi bir yere açılan kapı yada kapıların önüne kadar getirebilir. Projenizi artık konumlandırmaya başlamış olursunuz tüm bu süreç boyunca.
Bundan sonrası yine çok değişken, ön görülemez ve yaşanır bence. Bence, her girişimci kendi sesini takip etmeli, gereken çalışmayı yapmalı, sonucunu ölçmeli ve sürekli sonraki adımları planlamalıdır.