Bilgen'in dediği gibi; dispersiyon sertleşmesi, diğer adıyla, serpinik
sertleştirme veya dağınım sertleşmesi çökelme sertleşmesi yöntemine benzemektedir.
Dispersiyon sertleşmesi zaten bir günlendirme metodudur, diğer metodlardan en yaygın olanları:
- Grain size strengthening (Tane boyutu güçlendirmesi)
- Solid solution hardening (Katı çözelti sertleşmesi)
- Strain hardening (cold Work) (Gerinim sertleşmesi - Soğuk işlem)
- Strain ageing (Gerinim yaşlandırması)
- Heat treatment (Isıl işlem)
- Transformation strengthening (martensitic strengthening) (Martenzit dönüşümü)
- Dispersion strengthening (Serpinik sertleştirme)
- Precipitation hardening (Çökelme sertleşmesi)
Kalın ile belirtilen son iki yöntemde 2. Bir faz gereklidir. Diğer 6 yöntem ise 1 fazlı alaşımlarda uygulanır.
Serpinik sertleştirme, birbiri içerisinde sınırlı çözünürlüğe sahip alaşımlarda, ikinci fazın bir matris içinde katı çözeltiden çökmesi yoluyla mukavemetin artmasını sağlar. Demir dışı malzemelerde ve daha çok alüminyum içeren alaşımlarda daha yaygın bir güçlendirme yöntemidir.
Malzemede, uygulanan bir kuvvet karşısında dislokasyon hareketleri dediğimiz (
goo.gl/ta5ex) hareketler gözlenir. Bu hareketleri minimuma indirgemek de malzemenin mukavemetini artırır. Yukarıda belirttiğim, ikinci fazın bir matris içinde çökmesi demek, çökelen partiküllerin dislokasyon yoluna yerleşmesi ve dislokasyon hareketlerinin engellemesi yoluyla olur.
Örneğin : ) Şu an kullandığın bilgisayar ya da telefon klayvesindeki tuşlara bastığını düşün. Bir de klavye panelindeki boşlukları kumla veya başka bir harç malzemesiyle doldurduğunu... Bu durumda tuşlar uyguladığın basınca karşı mukavemet gösterecektir. Yani, serpinik sertleştirme ya da çökelme sertleşmesi yöntemiyle malzeme içerisindeki boşlukları minimize edip dayanımını artırıyoruz.
Aşağıdaki grafikte 2 fazın bu yöntem sonucunda mikroyapısındaki değişimi gözleniyor.
Bu başlıktaki detaylı bilgiyi ya da diğer yöntemleri öğrenmek istersen, şu videoları da inceleyebilirsin:
goo.gl/jgıh3goo.gl/aqx0rOldukça açıklayıcı anlatmışlar.
Sağlıcakla kal.