Bu konuda şu anda Uber riski kendi üzerine alarak size özel araç imkanı sunuyor. İlk kullanım için de 50 TL gibi bir hediye çeki veriyordu yanılmıyorsam. Uber'in durumu ve yaptığı işin geldiği nokta da tartışılır (
businessinsider.com/uber-new-york-city-... ,
online.wsj.com/articles/londons-black-c... ) ancak bahsettiğiniz durumdaki bir iş modelinin, fikir olarak güzel olsa dahi, yürütülmesi esnasında bazı problemlerin çıkacağı kanısındayım.
- Güven Problemi: İnsanların birbirine güvenmesi (diğerinin şoförlüğüne, sigara içme durumuna, aracı temiz kullanma veya tutma durumuna güvenmesi, vs.) . Örneğin aracınızda daha önceden olmayan bir vuruk, çizik, vs. kullanan kişiden kaynaklandığını nasıl ispat edeceksiniz ya da aracınızın bir çukura sert bir şekilde sokulmasından oluşabilecek bir ön düzen problemini.
- Kasko, Sigorta problemi: Sigorta firmaları böyle bir sistemde kullanılan araçların yapacağı kazalar için mutlaka bir prim yeniliğine gideceklerdir (bu sistemdeki kaza yüzdesinin daha yüksek olacağını düşünüyorum).
- Amaç problemi: Araç ile suç işlenebilir mesela. Sistem üzerinden yürüse de her şey kimin gerçek kimliği ile üye olduğunu anlamanız için katı kurallar konumlandırmanız gerekecektir. Bu da kullanımdaki süreci yavaşlatabilir (aracı olanlarla olmayanlar arasında bir köprü olacağını varsayıyorum) .
- Sahiplik problemi: Ben insanların -özellikle Türkiye'de- araçlarına sahiplik durumlarında maddeye sahip olmanın ötesinde bir bağ oluşturduğunu düşünüyorum. Araba kişi için önemlidir.
Önerilerime gelince, b
ence bu sistemi aşağıdaki şekillerde deneyebilirsiniz:- Kısa süreli kiralama modeli: Araç kiralama firmalarının boşta kalan araçlarını kısa süreli kiralamaya aracılık etmeye çalışarak iş modeli yaratma üzerine düşünebilirsiniz, dailydrive.com.tr gibi (aslında bunu mobicar, mobilizm ve yoyo da deniyor ancak kendi araçları ile).
- Araç paylaşımı modeli: Bu modeli şu anda dünyada ve Türkiye'de deneyen girişimler var (inploid.com/t/turkiyedeki-arac-paylasim...).
Faydalı olabilecek bir infografik sitesi de burada:
futureofcarsharing.com.