Halkımızda umarsızca promosyon toplama olayı neden hastalık haline gelmiştir?

Nerede avanta orada lavanta.
Nerede beleş oraya yerleş.
Bedave sirke baldan tatlıdır.

Bence biriktirmek bizde bağımlılık haline gelmiş. Hiç oturulmayan salon odası denen bir yer vardır evlerde. En şaşalı mobilyalarla döşenmiş, avize falan ciks. Avrupa da insanlar ev dizmek yerine eğlenceye para harcıyorlar. Kültüre göre değişiyor. Biraz da geriye bakacak olursak, bundan önce insanlar biriktirmeden, tasarruf etmeden birşeylerin sahibi olamiyordu böyle gördükleri için böyle bir bilinçaltı oluştu.

Bedeva Sirke Ücretli baldan daha tatlıdır

Bence artan bir şey yok sadece şekil değiştiriyor @sevgiseli nin dediği gibi.

Önceden sadece pazarlık yaparak indirim elde edilirdi. Koltuk takımı alınca hediye olarak sehpa istenirdi mesela. Sonra gazeteler başladı, sonra kredi kartları ve şimdiki şekli ile indirim ve satılık kelimeleri neredeyse eş anlamlı hale geldi.

Türkiye tarihinde tahmin ediyorum ilk promosyon Cumhuriyet gazetesinindir (tabii bu benim tespit edebildiğim) Emin Karaca'nın Cumhuriyet Olayı adlı kitabında yer alıyor. Yanlış hatırlamıyorsam halkı okuma yazmaya teşvik etmek için birşeydi.

1980'li yıllarda Hürriyet gazetesi bunu cazip hale getirdi. Küçük el kitapçıkları dağıtıyordu. Başka gazeteler de vardı böyle şeyler yapan tabii, benim hatırladıklarım Güneş, Bulvar gazeteleri var.

Promosyon deyince her iki taraf da kazanırdı genelde o yıllarda, hem promosyonu yapan hem de edinen. Mesela Bilim ve Teknik dergisi de yapardı, Milliyet Çocuk dergisi de. Faydalı şeyler verirlerdi okurlarına. Tabii bugün gibi Internet yok. Bir ansiklopedi sahibi olmak güzel oluyor, hele öğrenci iseniz.

Sonra 1990'lı yıllarda bu iş çığrından çıktı. İlk önce Sabah gazetesi Meydan Larousse verme taahhüdünde bulundu. Vay sen misin bunu düşünen, Milliyet ile fena kapıştılar. O diyor bunun ansiklopedisi böyle, beriki diyor senin dibin kara vs. Tabii başka gazetelerde katılıyor buna. Neyse ansiklopedi savaşları bitti ama tabak çanak, bavul, müzik seti, televizyon verilmeye başlandı.

Bu arada otomobil savaşları da var. Hatta bu savaşların birinde Hürriyet, Doğan Grubu'na satıldı.

Promosyon kronolojisini kendimce sıralamaya çalıştım ama tabii unutmamak gerekir ki 1990'lı yıllarda özel televizyon kanalları da kuruldu. Bunlar aynı zamanda bu gazetelere de sahipler. Hem reklam açısından destek oluyorlar gazetelerine hem de tv kanalı olarak da bir şeyler veriyorlar. Sırf telefon numarasını aradı diye birisi çekilişe girmeye hak kazanıyor.

Gayriresmi ve kabaca özet halinde olan kronolojime bakarsanız anlarsınız ki, halk, faydalı olan şeylerden pek de faydalı olmayan şeylere doğru getirilmiş.

Günümüzde artık bu promosyon işi artık şirketlerin ellerini sizin cebinize sokmaları haline gelmiş durumda. '3 al 2 öde' gibi kampanyalarda zaten size verilen o 3'ün fiyatı 2'nin içinde. Yani teker teker satılsa belki daha ucuza alacaksınız.

Promosyon işi bana yıllar önce Avusturya'da yaşarken komik gelmeye başlamıştı. Gittiğiniz her dükkanda elinize bir promosyon kartı tutuşturup her alışverişinizde karta bir damga basmaya başlamışlardı ki her dükkan için katlanabilir boyutta bir kartonu cüzdanda taşımak bir süre sonra ızdırap haline gelmişti. Yıllar sonra Türkiye'ye döndüğümde buradaki promosyon toplama isteği/alışkanlığını hiç yadırgamadım doğrusu. Tasarrufa aşık Avrupalı bütün promosyonları toplarken fakir milletimiz onlara burun kıvırsaydı daha komik bulurdum durumu.

Hala Migros ya da Carrefour kartım yok diyen yığınla insan görülüyor kasalarda, demek ki hastalık halkta değil yukarıdaki gözlemde. Bence illa da böyle bir hastalıktan bahsedilmek isteniyorsa daha objektif bir anket/gözlem yapılmalı, sonuçta bahsi geçen ruh hastalığı halkımıza yapılmış ağır bir ithamdır. Gözlem çeşitli sosyoekonomik kesimlerde ve toplamda en az 5000 örnekle yapılmalı. 5000 altında girdisi olan hiçbir istatistik gerçekliği ifade edemez; gerçekliğe yakınsama 5000 örnekle başlar.

Yok o hastalık 90'larda vardı. Gazetelerin verdiği promosyonları alabilmek için insanlar gazete almaya başlamışlardı. 2000'lerde o kadar kalmadı.

Yaniliyorsun Sevgiseli 90 li yillarda bu gazete ile yapiliyordu simdi ise benzin alirken toplanilan puanlar - kredi kartlarindan topladigin bonuslar - GSM operatorleri gibi teknolojil alanlara devretti kendisini

ama o zaman daha bir çılgınlık boyutundaydı ve her kesimden insan bunu yapıyordu. Şimdi genellikle kredi kartı olanları kapsıyor onlar o yüzden o kadar yaygın bir hastalık değildi demek istedim.

;) anladim

Modası kalmadı artık o benim için bir nostajidir.

Promosyon toplama hafif kalır bu ciddi ve itici bir ruh rahatsızlığı örneğin: şehirler arası bir otobüsle seyahat ederken durup durup bir şeyler istemek meşrubat vb. ya da bir dükkandan alış veriş yapıp hediyeniz varsa alabilirim gibi. isteme davranışı ahlaki çöküşün başlangıcıdır. Günümüzde bu davranışa sahip çok insan var Allah şifa versin...