Hukuk, adalet ve vicdan arasındaki ilişki nasıl kurulmalıdır?

Dünyanın kabul ettiği evrensel hukuk ve adalet yapısı benzerlik göstersede, toplum ve kültürlere göre değişeceğini sanıyorum

Aslında durumsal olarak ayrı ayrı kavramlar olarak gözüksede Hukuk, adalet, vicdan bir bütündür. Örnekleme yada önermem teknik bir alt yapısı olmasada hak vereceğinizi umuyorum.
En başından şunu söyleyeyim hukuk ve adalet tek başına salt bir olgu olsaydı savcının yorumu hakimin takdir kararı olmazdı hatta adaletsiz ve vicdansız bir hukuk da hakim ve savcıyada gerek kalmazdı, okadar salt bişey olsaydı akbil yükleme makinasına gerekli yazılımı yüklediğinizde bile size yargılayabilirdi :)

Hukuk için önermem olursa Adaletsiz ve vicdansız uygulanırsa bir makina yada bir ürünün kullanma klavuzundan öteye gitmez.
Bakın size çok basit bir örnek verecem derin hukiki alt yapısı olmayan bir örnek, mahkeme başkanı olsanız ne karar verirdiniz
Bir anne caddede yürürken çocuğu birden caddeye atlıyor ve çocuğuna araba çarpıyor ve gözlerinin önünde ölüyor, anne o acıdan ne yapacağını bilmese ve vuran şöföre tokat atsa yada hakaret etse ve şöför bu durumu savcılığa suç duyurusunda bulunsa bakın sadece hukuk kavramları arasında o kadını yargılayıp ceza almasını sağlabilir. Vicdan hakimin öngörüsündedir acılı anneyi maruz görüp cezada vermeyebilir sadece hukuk kurallarına dayanan bir hakim ''her ne sebeple olursa olsun cezayı devlet verir algısıyla kişiye saldırı ve hakaretten anneye cezada verebilir''

Bu kadar basit bir davada bile görüş ayrılıkları çıkacaktır (basitlikden kastım delil toplanması yoruma açık durumlar olmaması gibi )

Tabi bu vicdan meselesi iş hukukunda ve siyasi davalarda pek geçerli olmuyor

Kişininin bankaya 10 bin tl borcu var , babası ölmüş işsiz kalmış bişeyler olmuş adam üstüne para verilecek duruma gelmiş :) ama yinede evinize haciz gelebilir

şimdi ben ne yazdığımı okduğumda senin soruna cevap verdiğimi zannetmiyorum :) bende bir soruyla geçiştireyim aslında amerika daki gibi juri sistemi mi ? Olsa ne :)

Subjektif bir değer olan vicdanı bir yana bırakırsak adalet duygusunu sağlayamayan hukuk sistemleri özellikle de günümüzde varlığını uzun süre varlığını koruyamazlar.

Bildiğimden değil sadece kendi fikrim olarak derim ki "Bir yargıç hukuku vicdanıyla yorumlayıp adaleti sağlayan kişidir." Zaten vicdan özyargıdır yanlış kararlarda ceza olarak insana mutsuzluk verir ki hiçbir insan için arzu edilir bir durum değildir. Yasalar yani hukuk hiçbir zaman tüm durumları yazamaz, kural altına alamaz. Burada sağduyu sahibi olması beklenen yargıç vicdanıyla davaya dahil olmalıdır ki adalet sağlanabilsin, suçluya cezası, suçsuza beraati bahşedilsin. Zaten bu nedenledir ki bir çok ülkede mahkemeler hukukla, sanıkla ve davacıyla hiçbir ilgisi olmayan üyelerden oluşturulmuş jürilerle yapılır.

Bu ilişki kendiliğinden kurulur. Yol, yordam gösterilmez, zira işin özünde adaletin tecellisi vicdanın rahatlatılmasıdır. Hukuk ise, bunu sağlayan kurallar bütünü.

Hukuk, Adalet, Vicdan...
Tuhaf gelebilir. Lakin tam olarak bu konu hakkında zaman zaman düşünürüm ve şöyle yaklaşırım;
Hukuk neye göre hukuk, adalet neye göre adalet? ... Dinimiz islamdan yola çıkalım. Hani herkes müslüman ve her nifak sokan ama ibadetimi yapıyorum diyen ya da aslında dinen de uygun olmayan bir durumu kendince mübahlaştıran vatandaşlar varya... Soruyorum onlara insanın vicdanıyla yüzleşmesi ne demek? Bana göre vicdan yüzleşmesi sorgu anında net verilen ve verilemeyen cevaplar noktasında başlıyor. Yani hani şu mübahlaştıran konular vardıya... Ama ben bunu bilmiyordum diyememek. Eğer ki bu inanca sahip insanlar gerçekten vicdan yüzleşmesini düşünüyor olursa bir gün vicdanlık bir durum kalmaz, adalet yok olmaz. Peki hukuk derseniz başlı başına bir hukuk zaten bu konu eğer anlatmak istediğimi anlatabildiysem...

Yok arkadaş ben hiç bir şeye inanmıyorum diyen varsa da onlara enerji diyorum... Evet enerji. İyi düşün iyi olsun... Adil ol adalet yok olmasın, vicdanî duygularını yok etme hayatında diyorum...

Aslında bu başlı başına sayfalarca makale yazılacak bir konu ama kısaca bu şekilde özetliyorum. Umarım ifade edebilmişimdir anlatmak istediklerimi...

İlk başta adalet olmalı. Hukukta adalete göre düzenlemelidir. Vicdan çoğu zaman iyidir aynı zamanda değrlidir: fakat teredüt içerir.