Bu konu hakkında deneylerin yapıldığına ve insanda çeşitli iç organların yenilenmesi adına "transgenik domuz"dan faydalanılacağının standartları belirlenmekte diye bir duyum almıştım. Hatta laboratuvar üretimi olarak "yedek organ deposu domuzlar" hakkında bir şeyler okuduğumu hatırlıyorum. Ancak tam emin değilim ne derece ilerlediğinden ve araştırmam lâzım. Araştırıp sonuca ulaştırabilirsem cevabı tekrar düzenler ve bilgiler veririm.. O yüzden şimdilik bu kadar. : )
Ek: Bazı kaynaklardan ulaşabildiğim kadarıyla bir ekleme yapmak istiyorum. Kaynaklardan bazılarını yazımın sonunda ekleyeceğim.
Bilimsel araştırmalarda domuz üzerinde insan genlerinin denendiğine dair bazı bilgiler mevcut. Bunu, "Xenotransplantation" denilen, farklı türler arası yapılan organ transferinde doku uyuşmazlığını ortadan kaldırmak için yapıyorlar. Görünüşe bakılırsa bunun domuzda denenmesi ciddi ciddi uzun zamandır düşünülmüş. *(2006)
Ksenotransplantasyonda insan modeli olarak babun ve donör olarak domuz kullanıldığı, ve bu çalışmaların da olumlu sonuçlandığı söyleniyor. (*A)
Donör olarak ilk başta şempanze düşünülse de, soyu tehlikede olan canlılar arasında olduğundan vazgeçilmiş. Domuzun halihazırda kalp damarlarının yerine konmasında kullanıldığı da belirtiliyor. Evrimsel açıdan şempanzeye kıyasla çok daha uzak bir ortak geçmişe sahip olduğumuzdan, domuzun organlarından bizlere yedek organ yapımı söz konusu olduğunda, yakın akrabamız şempanze ile organ alış-verişimizdekine kıyasla, daha düşük oranda hastalık geçirme riski taşımakta.(*B) (2012)
Bu ksenotransplantasyon işinde domuzların kullanımı ve uyumluluğu, 2014'ten bir makaleye
(*C) göre önemli ölçüde ilerlemişe benziyor. Ancak yine de domuz ile insanın organlarında (örneğin kalp) iki tür üzerinde (en basitinden) yerçekimine maruz kalma farklılıklarından dolayı oluşan damar ve kas yapısı farklılıklarının xenotransplantasyonda ciddi engel oluşturduğu söyleniyor. Yani şu anda yeryüzünde domuz kalbinin insana aktarımı şeklinde bir uygulama mevcut değil görünüyor (rastladığım kadarıyla). Sadece domuz pankreatik adacıklarının, şeker hastaları için kseno transplantasyonu yapılmaktaymış. (*D)
Donör kısıtlılığı sebebiyle gerekli organların bulunamaması bu türden ksenotransplantasyon çalışmalarına hız vermiş gibi. 2014'te değerlendirilen bir başka çalışma da (*E) böbrek ksenotransplantasyonu hakkında bilgi veriyor. Donörün genetik modifikasyonunun gerekliliğini vurguluyor. Zira bu çalışmada da çok güçlü uyumsal-immün sorunlar yaşanmış.
Bu yüzden ksenotransplantasyona alternatif olarak kök hücrelerle rejenerasyon çalışmalarına da ağırlık veriliyormuş. (*F)
Neticede henüz bir insan-domuz mutantı oluşumuna baya bi uzak görünüyoruz. : ) Umarım bir gün bilimin ve tıbbın olanakları rejenerasyona imkân verir. Çünkü başka bir hayvanın insanların depo organ sağlayıcısı olarak anılmasına karşıyım. Laboratuvarda sentetik olarak üretilen mesane torbası da (*B) bu konuda umut veriyor. Bakalım göreceğiz.
*
readcube.com/articles/10.1111%2Fj.1399-...*A
en.wikipedia.org/wiki/Xenotransplantati...*B
the-scientist.com/?articles.view/articl...*C
onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/joc...*D
ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21805400 *E
nature.com/ki/journal/v85/n2/full/ki201... *F
onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1...