Karadelik sizce gerçek mi? Gerçekse karadeliğin öbür tarafında yeni hayat var mıdır?

Kara delikler şu an için var görünüyor. Şöyle: İşin teorik kısmı 1916'dan beri geliştiriliyor, 1960'lardan beri de kara delik adayları gözleniyor ve gözlemle kuram uyumlu. Yani kuramın verdiği, "kara delik" denilen şeylerin taşıması gereken özellikleri gözlemlenen kara delik adayları taşıyor. Pekiyi, bunlar niye aday diye adlandırılıyor? Çünkü bunları sadece etraflarındaki maddeyi gözlemleyerek "görüyoruz", kendileri görünmüyor. Yerde hareket eden küçük toplar olsun, görünmez bir elektrik süpürgesi de bunların yanından geçsin. Biz topların hareketine bakarak "orada bir elektrik süpürgesi var, çekiş gücü de şu" diyoruz.

Bilim terminolojisi çok sıkıdır. Bir şeye "kesin" demek imkansıza yakındır. En fazla "şu anki gözlemle uyumlu" diyebiliyorsunuz. İşin başka bir boyutu da, eğer gözlemlenen şeyler kara delik değilse yine de çok çok ilginç şeyler olmalılar!

Kara deliğin diğer tarafı şu an için sadece bilimkurgunun konusunda. Kara deliklerin yuttukları şeyleri dışarı atmaları kuramsal olarak imkansız. Matematiksel çözümler (beyaz delikler) var ama şimdilik bunların sadece çözülen denklemin simetrilerinden ileri gelen salt matematiksel yapılar olduğu düşünülüyor.

Geçenlerde NASA bir kara deliğin yıldızı nasıl yuttuğunu fotoğrafladı. Tabi kara delik ışığı da yuttuğundan kendi gözükmüyor yıldızı spagetti gibi uzatıp içine çekiyor.

Evrendeki her galaksinin ortasında bir karadelik olduğu düşünülüyor. Büyük ihtimalle de var. Aksini düşünen aklıselim bir bilim insanı olduğunu sanmıyorum. Ama ışık dahil her şeyi yuttuğu için gözlemlemek kolay değil. Karadeliğin başka bir evrende açıldığı bir beyazdelik teorisi var, ama %99.99 (iyimser bir oran oldu) ihtimalle karadeliğin içine giren kişi ölecektir.

Soru yanlış. Gözlemleri yapılmış, doğrulanmış ve bilimsel olarak kanıtlanmış şeyler (Karadelik gibi) için sizce gerçek mi sorusu sorulamaz. Evet gerçek. Gözlemlendi. Hemde bir çok kez. Ama karadelik tanımında değişiklikler yapılabilir ve nasıl oluştuğu ile ilgili. Neden?
Karadelik normalde Genel Göreliliğin bir matematiksel formülü olarak ortaya çıktı. Daha sonra gözlemlendi ve doğrulandı. Fakat bir çok bilimsel kural ile ters düşüyordu.
Stephen Hawking bunu ortaya sürdüğü Hawking Radyasyonu ile bertaraf etmeye çalıştı. Fakat bu seferde Genel Göreliliğin bir kuralı ile çakıştı. En son halinde de gri delik dediği kavramı ortaya attı.
Bunun hakkında yazım buradadır.

erhankilic.pro/kara-delik-var-mi-yok-mu/

İkinci sorun ise karadeliğin öbür tarafından kastın nedir? Öbür tarafın varlığındaki kanıtların nedir ki buna dayanarak soru soruyorsun?
Karadeliğin bir diğer ucu akdeliklere açılıyor mu diye soruyorsan bilinmiyor. Bilinmeyen bir şeye cevap verilemez.
Hipotezler oluşturulabilir. İspatlanır veya ispatlanmaz. Stephen Hawkingin hipotezlerine göre akdelik ya da karadeliklerin paralel evrenlere bağlanması gibi şeyler de yok.

Soru gerçekten çok yanlış. Soru fizik-astrofizik-astronomi gibi alanların altında incelenen karadelikleri içerdiği için dünya üzerindeki her hangi bir insana "karadelik sizce gerçek mi" diye sorulmaz. Çünkü sorulunca aşağıdaki gibi ya ezbere 3-5 cümle kurulur ya da boşu boşuna yaşanmış hayatların yansıması olan cümleler kurulur.

Konuyu cinlerin varlığına bağlayanların gezegenimizdeki öz kaynakları şuursuzca tükettiği kanaatindeyim.

Şimdi biraz astrofizik konuşalım. Burası bilgi platformu olduğuna göre "bence" diyerek hakkında konuşulacak en son konulardan biri karadelikler. Öte yandan hiç te o kadar ulvi ve esrarengiz anlamlar yükleyeceğiniz bir konu da değil. Evet hepimiz "I want to believe" kıvamındayız. Balkonda kahve içerken hepimiz uzaylılar o anda mahalleyi bassın istiyoruz fakat bu alt tarafı bir astrofizik konusu.

Kaldı ki gerekli şartları sağlarsanız her cismi karadelik haline getirebilirsiniz. Çünkü astrofizikte karadelik çekimsel içe çökmenin son aşaması-sonucu olarak tanımlanır. Çok basit bir tanım ile Örneğin Güneş’in yarıçapını yaklaşık üç kilometre olacak şekilde sıkıştırabilsek bir kara delik olur. Dünyayı birkaç santimetre küplük bir hacim içine sıkıştırısak al sana başka karadelik. Peki bu çılgın fikir size nasıl bir matematiksel ilişkiyi hisetiriyor?
Dur bakayım ortada kütle var birde yarıçap dedik...
Senin benim gibi sıradan vatandaşlar bunu hissedene kadar yapan yapmış. Schwarzschild yarıçapı denen bir bağıntı yani r=2gm/c² kimi hangi yarıçapa sıkıştırısam karadelik olurun yanıtını vermiş. O yüzden sen şimdi ara ver face'te takıl beynini çok zorlama canım. Unutmadan bu ifadedeki g: evrensel kütleçekim sabiti, m: cismin kütlesi, c: ışık hızı.

Şimdi daha da basit konuşalım. Yıldızları biliyorsunuz. Yıldızların evrim süreçleri vardır ve bu süreçlerin sonu kütlelerine bağlıdır. Aşağıdaki sınıflandırmada Myıldız söz konusu yıldızın kütlesini temsil edecek. Mgüneş ise Güneş'in kütlesini. Anlaştık mı?

Myıldız < 0,8 Mgüneş ise evriminin sonunda kahverengi veya Kara cüce olur

0,8 Mgüneş < Myıldız < 1,44 Mgüneş ise evriminin sonunda beyaz cüce olur

~1,35 Mgüneş < Myıldız < ~2,1 Mgüneşnötron yıldızı olur

Myıldız > ~3 Mgüneş ise evriminin sonunda karadelik olur.

Biraz yukarıda kalın kalın yazdığım basit bir tanım vardı. Yüzeyinden ışığın bile kaçamadığı yüksek yerçekimine sahip nesneler. Işık ve kaçmak nedir diye depresyona girmemen için yine gözünde büyütmeyeceğin bir bağıntı vereyim. Ama önce bir örnek: Bir roket yaptın ve onu dünyadan uzaya fırlatmak istiyorsun. Yani olacak iş değil de velev ki yapacaksın. Bu roketin bir kütlesi var ve yerden kalkıp uzaya gidebilmesi için yani yer çekimine karşı koyup basıp gitmesi için bir hızı olmalı.

½ m v^2 = G M m / R

(Dostum Hakan Köse (@hakank) inploidde formül yazmak mı zor yoksa ben mi beceremiyorum)

Neyse malum burada iki tarafta m leri götür ıvır zıvır iş yap

vkaçış = √2 GM/R

kalır. Yani kaçış hızı kütlenin karekökü ile artar, yarıçapın karekökü ile azalır. Mesela sen dünyanın kütle çekiminden kurtulup çıkıp gitmek istersen 11.2 km/s ile süreklli gitmen lazım. Veya Ay için bu değer 2.4 km/s veya Güneş için 617.5 km/s

Demek ki karadelikten ışığın bile kaçamayışının altında ne yatıyor? Karadeliğin kaçış hızı ışık hızında.

Dertsiz başına dert almak istersen işin gücün yokmuş gibi popüler bilim kitapları içinde özel görelelik genel görelelik yok stephan hanwking falan oku. Oku elbet ama allah aşkına daha karadeliğin tanımını anlamadan zaman yolculuğu yapma hevesi içine girme.

Şimdi sıkıldım burada bitiriyorum.

Karadelikler var bunu biz arkasındaki yıldızların bükülerek yamuk yamuk gelen yıldız görüntülerinden anlıyoruz.

karadelikin bildiğimiz özelliklerini de bu şekilde anlıyoruz çünkü uzayı büküyor. Yani diyoruz ki o kadar yoğun ki bu kadar büküyor.

peki nasıl bu kadar kütlesi var. Büyük yıldızlar dış kütlelerini yakıtlarını bittiğinde kaybediyor sonra iç kütle galip geliyor ve denge içe doğru çökmeye doğru bozuluyor ve sonunda çok hızlı bir şekilde o bütün kütle küçük bir uzayda sıkışıyor. Denildiği gibi karadelik patlamaz bi kere süreç başladı mı geri dönüş yok. Sadece ışık dalgalarını bırakmaz ama olay ufkunda gamma ışını yayar, kusar ve biz bunu algılayabiliriz. Çok yemek yiyince kusmamız gibi aynı mantık olabilir.

karadelik uzayı 3 boyutta büker çünkü uzay aslında boşluktan ziyade görünmez bir maddedir biz içinden saydammış gibi geçiyoruz. Kütle çekim bu saydam maddeyi büküyor. Einstein bu maddeyi çelikten akışkan madde olarak tanımlamıştı. Uzay zamanı büker dediğimizde aslında bu ikisi nasıl oluyorsa artık ayrılmaz ikili olduğundan öyle diyoruz. Ne demekse artık:s

öbür tarafında hayat var mı sorusu garip çünkü bunu bildiğimiz arkası olan delik gibi düşünmeyin. Delikten kasıt içine düşeceğiniz bir delik gibi olması ama delikte sizi karadelik bekliyor. Girdap gibi.

karadelikten kurtulma şansınız yüzde 0 çünkü karadelike yaklaşırken ayağınız ile başınız arasındaki çekim farkı o kadar büyür ki, başınız kopacaktır daha karadeliğe çok yaklaşmadan. Yani lastik gibi uzardınız.

Samanyolunun neyin etrafında döndüğünü, samanyolunun keşfinden beri bilim insanları ve diğerleri(?) için merak konusuydu. En gelişmiş teleskoplar bile, samanyolu ile dünyamızın arasına birikmiş gaz bulutunun arkasını gösteremiyordu. Önemli bir fizikçi (keşke ismini hatırlayabilseydim, çok büyük haksızlık oldu) toz bulutunun arkasını görmenin yolunu keşfetti. Haftalarca bu toz bulutunun arkası fotoğraflandı. Yıldızların merkezde bir nokta etrafınsa, tıpkı güneş sistemimizdeki gezegenlerin güneşin etrafında dönmesi gibi, belli bir yörüngede döndüklerini fark ettiler. Yıldızların dönme hızları o kadar yüksekti ki, o denemlerde henüz teori niteliğini taşıyan "karadelik" düşüncesini ispatlamaya yetti.

Karadeliğin isminin "kara"delik olmasının sebebi, ışığın kaçmasına izin vermeyecek kadar güçlü olmasıdır. Bu sebeple bir karadeliği "karanlık" uzayda gözlemleyebilmek için bilim insanları akıllıca bir yol keşfetmişler.

Saydam bir kahve bardağındaki kahvenizi bir güzel içtiğinizi hayal edin. Bardağı dürbün gibi kaldırın ve laptoptan çıkan ışıkla gözünüzün arasına getirin. Ekranınızda yazan yazıların tiplerinin kaymasından, ışığın kırıldığını anlayabilirsiniz. Uzayın çekilen fotoğraflarında, bazı galaksilerin şeklinin tıpkı bir bardağın dibinden geçmiş gibi bozulduğunu biliyoruz. Öyleyse uzayda ya kocaman bir bardak var, yada ışığı bükebilecek bir madde.

Buraya kadar yazdıklarım karadelik var mıdır sorusuna getirmeye çalıştığım cevaptı. Buradan sonrası sadece "yorum"larımdan ibaret...

Bana göre karadelikler, plazma halindeki maddelerin parçacıklarının dahi parçalanıp oluşan materyalin boşluk kalmayacak şekilde (yada olabilecek en az boşluklu şekilde) sıkışmasıyla oluşan, evrende var olan en parlak kusursuz yuvarlaklardır. Tabi bu parlaklığı hiçbir zaman göremeyeceğiz. :) Buna göre de "karadelik" bir "delik" değil, (komik geldiğini biliyorum ama gerçekten böyle düşünüyorum) maddenin plazma halinden sonraki haliyle oluşmuş bir yıldızdır. Ben burada öbür tarafa açılan bir kapı göremiyorum.

Uzay-zamanın, karadeliğin kütleçekiminin etkisiyle yırtılıp, yeni bir kapı (geçit, tünel, delik, zaman makinesi, öteki taraf) açılır mı diye soracak olursak, sabaha kadar tahminlerde bulunabiliriz. Bana göre uzay zamanın yırtılması söz konusu olabilir mi bunu tartışmalıyız önce, Buyrun efenim...inploid.com/t/uzayzaman-dokusu-delinebil. . .

Karadelikler gerçek olabilir yoksa uzayda patlayan, yok olan onca yıldız, dağılan onca enerji boşlukta öylece kalamaz. Ayrıca bir gün evrenin sonunu getiricek güç kaynakları olmalı. Bunlar karadelikler olabilir. Karadeliğin öbür tarafında yeni bir hayatın olup olmadığına gelince belki olabilir. Bazı fizik fenomenlerince karadeliklerin içerisinde akdelik adı verilen geçit yolları olabilir ve bizi başka bir evrene ulaştırabilir. Eğer bu doğruysa paralel evren gerçek olabilir.

Karadelikler gerçekten var. Ama karadeliğin öbür tarafı derken, kafalarda oluşan algının yanlışlığını görüyorum. Karadelikler, ne karadır, ne de deliktir. Sadece adı öyledir. Karadelik dediğiniz şey, Dünya ya da Güneş gibi birer gök cismidir ve muhtemelen küre şekline yakındır.

Karadelik vardır. Ve zamanı geldiğinde her karadeliği yutan bir başka karadeliğin daha olma ihtimali mümkündür.
Karadeliğe girince tahmin ediyorum ki her şey paramparça aşklar ve köpekler... Fakat; her girişin bir çıkışı olması gerektiğinden kasıtla, o karadelik çıkışında moleküllerine ayrışmış olan her bir şey tekrardan birleşmek için kendilerine uygun çekim alanlarının oluşmasını bekliyordur bence. Ve tabii ki bu birleşmenin sonu bir yerlerde yeni hayat formlarının ortaya çıkması anlamını taşıyor.
Taki döngüsünü tamamlayan bu oluşumun yolu, tekrardan bu karadelikle karşılaşana dek...
Ölmek yok yaşama inan... .
Sevimli bir karadelik filmi: imdb.com/title/tt0477139

Kara delik gerçekten bir delik değil ve öbür tarafı filan da yok. Dolayısıyla bilim kurgu filmlerinden kaynaklı bir yanlış anlaşılma var.

Çöken yıldızların küçülen çekirdeklerinin çekim etkisi o kadar büyüyor ki, artık ışık bile o çekirdekten kaçamıyor, o yüzden bir siyah daire beliriyor.

Ancak sonsuza kadar küçülme söz konusu olmadığı için ve çektiği her şey tekrar çekirdeği büyüttüğü için, nihayetinde patlıyor, süper nova oluyor ve yeni bir yıldız sistemi oluşuyor, ya da parçalanıp gidiyor.

Işığın bile kaçamadığı o çekirdekte zamanın teoride durması gerekiyor, ya da tam anlam verilemiyor demek lazım.

Her madde uzay zaman düzlemini eğiyorsa, bu kadar büyük bir çekim etkisi de uzay zamanında delik gibi davranıyor, ama 3 boyutta delik değil, zaman boyutunda bir delik, ya da çok derin bir çukur gibi. Lakin başka bir boyuta geçiş yok, herşey çekirdek üzerine ekleniyor, belki atomlar protonlar seviyesinde yapışan bir kütle gibi. Ve sonra patlayıp saçılıyor.

"Bilimin en güzel yanı inansanız da inanmasanız da gerçek olmasıdır. "
Neil Tyson < 3

Einstein'in İzafiyet Teorisi karadelikleri de açıklıyor.Brain Green'in belgesellerini tavsiye ederim. Interstellar Bilimi belgeselini de tavsiye ederim. Bilim insanları karadeliklerin fotoğraflarını bile çekebiliyorlar teleskoplarla :) Ama ardında yaşam var mı? Ya da ne var? Bundan sonrası bilim kurguya girer. Yaygın bir teoriye göre bizim evrenimiz bir karadeliğin yansıması sadece.Sonra karadeliğe girdiğimizde atomlarımıza ayrılacağımız görüşü de var ve öyle zaten gerçi.Ama bu cisimler başka bir boyuta mı geçiyor? Yoksa yok mu oluyor? Bu bir bilmece. Evren çözülmesi gereken sorularla dolu.

Sorunuz bence öteki hayat konusundaki umutlarınızı ihtiva ediyor.

Yok olupda olusturulmaya çalışılırsa biyosfer 2 de olanları gördük elimizdekinin kıymetini bilemiyoruz

Karadelikler hakkındaki en kesin bilgi kabul edilmiş fizik kanunlarının geçerliliğini yitirdiği yerler. Aynı zamanda bir solucan deliği olması bilimkurgu gibi geliyor ama kesin bir şekilde kim olur veya olamaz diyebilirki.

Böyle şeyleri merak etmek serbest ve çokta güzel. Lakin aklına düşünce insan neden önce bir arama, anlama faaliyeti yapmaz. Çok komik olmuş, kara deliğin öbür tarafında yeni hayat var mı? deyişiniz.
Bu seviyede ve böyle söylenmiş, bu kadar üst seviye fizik isteyen bir konuyu, mevzuya bu kadar uzakken sorulması, ağlayayım mı güleyim mi abukluğunda bırakıyor beni. Lütfen kusuruma bakmayın. Bir süredir önüme gelen konuya bakıyorum. Sinirlerim bozuldu yahu. Benim şansıma mıdır nedir! Nerede saçma sapan soru var eklemiş arkadaşlar. Biraz ciddiyet olmalı. Öğrenmek isteyen biraz emek harcamalı. Birazcık akıl bile içermeyen sorular var. Benaw kardeşim size patladım, affola ama sizde sorduğunuzu biraz araştırın. Karadelik bir kavram, bir tanımı var ve bu tanımlama içinde gerçek olan bir durum. Ama sizde olmayan fizik ve astrofizik bilgisi istiyor. Anlaşılan o ki, soru sizin aklınıza kaçmış. Siz, hiçbir şey yapmayın o kendiliğinden çıkar...
Kalın sağlıcakla....

Kara delik sadece bir tahmin varlığı kesin değil

Karadelik diye bir şey vardır. güçünü yitirmiş olan yıldızlar bir araya gelerek karadeliği oluşturur.
Karadeliğin öbür tarafı yoktur çünkü karadelik yuttuğu şeyleri atomlarına ayırarak yutar ve genişler ..

Çok derin konu, söylediklerimiz sadece teoride ve tahminde kalacaktır.

Bu konuda Erhan Kılıç arkadaşımız gerekenleri söylemiş. Muteber bilgi odur. Stephen Hawking in Zamanın Kısa Tarihi kitabını tavsiye ederim. Benim ekleyeceğim bazı islam alimleri Ay'a gidilmediğini ve gidilemeyeceğini çünkü cinlerin Ay'da bir krallık kurduğunu ve kimseyi yaklaştırmadığını ifade eder. Aynen Bermuda şeytan üçgeni'nde olduğu gibi.