Özgür irade yoktur...
Bir çocuk iradesini ve aklını kullanacak yaşa ulaşana kadar; anne, baba, kardeşler, akrabalar, sokak ve okul tarafından ŞEKİLLENDİRİLİYOR! Dinleri, ideolojileri, fikirleri her ne olursa olsun bu sıraladığım tüm unsurlar çocuğun aklına/ruhuna diledikleri şekli veriyorlar.
Yani irademizi ve aklımızı, yıllarca maruz kaldığımız formal ve informal eğitimlerin bizde bıraktığı izlere göre kullanmaya başlıyoruz!
Çok az insan -tam anlamıyla olmasa da- geçmişte verilen şeklin dışına -kısmen- çıkabilmeyi başarıyor. Elbette ne kadar çıktığı da tartışmalı!
Hepimiz içinde doğduğumuz, büyüdüğümüz yani yaşadığımız toplumun aklına, ahlakına, adetlerine göre şekilleniyor; vereceğimiz kararları bu akıl, ahlak ve adetlere göre veriyor; tercihlerimizi bunlara göre yapıyoruz.
Esasen "Özgür "İrade" kavramı bir ütopyadan hatta bir kandırmacadan ibarettir. Ailemiz başta olmak üzere yaşadığımız toplumdan göreceğimiz tepkileri, baskıları hesaba katmadan; çocukluğunda kendisine empoze edilen bilgilerin yaşatılan korkuların ve duygu travmalarının tesirinde kalmadan tercihte bulunabilen var mı? Kendimizi kandırmayalım!
Din açısından bakıldığında da "Özgür İrade" diye bir unsuru göremezsiniz! Bırakınız emir ve yasakları; özgür iradenin imkansızlığı yaratılışla beraber başlar!
Gerek Adem'in yaratılışı gerekse bebeğin anne karnında şekillendirilmesi bile "özgür irade" söyleminin komikliğini, uydurukluğunu ortaya koymaktadır.
Adem'e şekil, suret ve duygusal yapı konusunda danışılmış mıdır?
_ Beyaz mı olmak istersin ey Adem yoksa zenci mi?
_ Yakışıklı mı olmak istersin yoksa çirkin mi?
_ Mavi ya da Yeşil göz mü istersin yoksa Siyah ya da Kahverengi mi?
_ vb... vb... vb...
_ Duygusal mı olmak istersin ey Adem yoksa sert mi?
_ Realist mi olmak istersin yoksa hayalperest mi?
_ Hangi yetenekleri istersin?
_ vb... vb...
Anne karnında şekillenen bebek için de aynı sorular ve hatta daha fazlası geçerli değil midir?
_ Anne ve babanı seçmek ister misin?
_ Yaşayacağın ırkı, milleti, devleti seçmek ister misin?
_ vb...
Hangi özgür iradeden bahsediyoruz?
İmkanları kısıtlı, iyi eğitim almamış bir ailede doğan Kapıcı Mehmet Efendi'nin çocuğu ile Rockefeller ailesine veliaht olan çocuğu bir düşünelim... Hangi özgür irade?
İki çocuğun alacakları eğitim, yaşayacakları deneyimler, onların ufuklarını açacak ya da kapatacak olan olaylar/muameleler, sunulacak olan imkanlar aynı değilken? Hangi özgür iradeden bahsediyoruz?
Unutmayınız! Her insan YETİŞTİĞİ ortamın insanıdır! İstisna denilebilecek sayıda çok az insan yetiştiği ortamın tabularını yıkar, sınırlarını geçer ve özgürleşebilir, tercihlerini özgürce yapabilir.
Şayet o istisnaları görüyor ancak milyarlarca insanın durumunu görmezden geliyorsanız... sizin için yapacak bir şey yok demektir!