Sinema yayınlarının telif hakları nasıl temin ediliyor? Temin edilecek telif hakkı için görüşülecek mecralar nedir veya nelerdir? Bir filmi kendi sayfamız üzerinden yayımlamak için telif izini nasıl alabiliriz?

SORU: Önceden yayınlanmış bir filmin gösterimini yapmak istiyorum, izin almam gerekir mi?
CEVAP: Bir filmin etkinlikte gösterilmesi o filme ilişkin temsil hakkının kullanılması anlamına gelmektedir Bu sebeple film üzerinde hak sahibi olan kişilerin ki bu kişiler genellikle yapımcı firmalardır, bu firmalarla ya da bu firmaların üyesi oldukları meslek birlikleriyle irtibata geçerek gerekli iznin alınması gerekir. Bu hakkın kullanımına ilişkin olarak 5846 sayılı Kanundaki tek istisna “temsil serbestisi” başlıklı “Yayımlanmış bir eserin, tüm eğitim ve öğretim kurumlarında, yüz yüze eğitim ve öğretim maksadıyla doğrudan veya dolaylı kar amacı gütmeksizin temsili, eser sahibinin ve eserin adının mutat şekilde açıklanması şartıyla serbesttir. ” hükmüdür. Film gösteriminin bu hüküm kapsamında olması halinde hak sahiplerinden izin alınmasına gerek bulunmamaktadır.

bkz.telifhaklari.gov.tr/ana/sayfa.asp? id=408

Telif hakları bakımından belirli bir kullanımın adil bir kullanım teşkil edip etmediğini ve eserin Telif Hakkı Kanunu dahilinde kullanılabilir olup olmadığının tespit edilmesi için kullanılan standartlar Telif Hakkı Kanunu’nun içinde yer almaktadır. Telif Hakkı Kanunu’nda kullanımın ticari olmaması gerektiği ve eserin normal kullanımına zarar verecek nitelikte olmaması gerektiğine dair bir koşul mevcuttur. Adil kullanımın doktrini ile uyumlu olmayan herhangi bir kullanım telif hakkı sahibi tarafından yasaklanabilir.Telif Hakkı Kanunu, telif hakkına konu eserin sahibinin manevi ve ekonomik haklarına halel getirmeksizin, özgün ve yeni bir şekilde bir eseri yorumlayan, sunan, açıklayan, konuşan, çalan (enstrümanla) ya da çok çeşitli şekillerde ifade eden kişileri “icracı sanatçılar” olarak tanımlamaktadır.
İcracı sanatçılar, icralarının sahibi olarak bilinme hakkına ve bunların şöhretlerine zarar verecek şekilde (manevi hakları) değiştirilmesini ya da zarar verilmesini önleme hakkına sahiptir. Aynı zamanda, telif hakkına konu eser sahibinin verdiği yetkiyle bir eseri yorumlayan icracı sanatçılar, performanslarını kaydetmek ve kayıtlarını çoğaltmak, dağıtmak, iletmek, kiralamak, kiraya vermek ve yayınlamak için inhisari hakka sahiptir (ekonomik haklar). Telif hakkı formaliteleri için idari prosedür, Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesindeki Telif Hakkı ve Sinematografi Genel Müdürlüğü tarafından uygulanır. Ancak telif haklarının uygulanması yargı mercileri tarafından gerçekleştirilir. Bir filmin etkinlikte gösterilmesi o filme ilişkin temsil hakkının kullanılması anlamına gelmektedir Bu sebeple film üzerinde hak sahibi olan kişilerin ki bu kişiler genellikle yapımcı firmalardır, bu firmalarla ya da bu firmaların üyesi oldukları meslek birlikleriyle irtibata geçerek gerekli iznin alınması gerekir. Bu hakkın kullanımına ilişkin olarak 5846 sayılı Kanundaki tek istisna “temsil serbestisi” başlıklı “Yayımlanmış bir eserin, tüm eğitim ve öğretim kurumlarında, yüz yüze eğitim ve öğretim maksadıyla doğrudan veya dolaylı kar amacı gütmeksizin temsili, eser sahibinin ve eserin adının mutat şekilde açıklanması şartıyla serbesttir. ” hükmüdür. Film gösteriminin bu hüküm kapsamında olması halinde hak sahiplerinden izin alınmasına gerek bulunmamaktadır.