Sizce kültürel kalkınma ile ekonomik kalkınma arasında nasıl bir ilişki vardır?

Hem çok ilişki var hem de hiç ilişki yok. Şöyle ki, kültürel kalkınma bireysel olarak başlar ve toplumda bireysel kültürel donamınlarını artıran insanlar çoğalınca o toplum kültürel olarak kalkınmış olur. Günümüzdeki toplumlar parayı 20 yüzyılın ilk çeğreğinde elde ettikleri için kültürel kalkınmaları özellikle orta ve kuzey avrupa ülkelerinden çok geridedir. Yani bir fransızın kültürel harcaması kendisinden daha zengin olan bir kuveytliden ya da amerikalıdan daha fazladır. Bu örnek geçmişinden beri emperyal olan toplumlar için tutarken, komünist ülkelerde tam tersi eğilimler görülür fakir komünistler daha kültürlü iken komünizmden sonra zenginleşme onlarda kültürel oluşumu olumsuz etkilemiştir.

Ekonomik kalkınmanın, ferahlığın olduğu yerde; kültürel kalkınma ve gelişim söz konusudur. Bunu daha çok kendi alanımla ilgili bilgilerimi baz alarak açıklamak isterim. Örneğin; Antik dönemde; Antik Yunan ve Mısır'ı ele alırsak; en fazla kültürel gelişmenin olduğu dönemdir diyebiliriz. Sosyolojik olarak belki çok geride bir anlayışı, çok basit bir inanç sistemi olmasına karşılık; bilim, felsefe, sanat alanlarında son derece gelişkin ürünler çıkmıştır ve hala ayakta durmaktadır. Bunun sebebinin; o dönem insanının bu güne oranla (nitelik) daha refah olduğunu görmek mümkündür. Aynı şekilde Ortaçağ'dan çıkmış Avrupa'da Rönesans ve Reform hareketleri. Bu gün bile eskiden kalma ülkelerin haricinde Polonya kültürel anlamda son derece ilerleme kaydetmektedir. Bakıyoruz ülkemize... Tın! Olan kültürümüzü yitirmeye başladık. Kültüre sahip çıkacak insanlar aç, işsiz, güvencesiz. Bu sebeple kültürümüzü tanımayan insanlar, bize ait olmayanları sokmaya çalışıyor... Sözün özü ekonomik ferahlık, kültürel kalkınmayı getirir. Kalkınmamış ekonomi, ortaya çıkamayan birikimler yaratır ki bunun sonu çoğunluklar krizlerle sonuçlanır.