Yatırımcılara sunulacak yıllık gider tablosunda ortakların maaşları nasıl gösterilmelidir?

Bu konuda girişim, girişimci ve yatırımcı üçgeni tüm dünyada aynı temeller üzerine otursa da olayı Türkiye ve dünya olarak ayırmakta fayda var. Önce genel bir takım noktalara değineyim:

• Kendi Paranız: Şirkete yatırılan parayı kendi paranız gibi görmelisiniz. O sizin paranızdır ve başarmak istediğiniz bir işi başarırken, imkanlarınız da kısıtlı ise, elinizdeki parayı nasıl kullanırdınız? Bu parayı kullanırken kendinize ne kadar bir bütçe ayırırdınız? Bunu iyice bir düşünün.
  
• Motivasyon: Bu işe girdi iseniz sizi motive eden şey gerçekten para olmuyor. Para ile motive oluyorsanız, yatırım miktarı harcamalar ile azalınca siz de göçersiniz. Ancak öyle zamanlar olur ki, yatırımdan önceki halinizi bile arayabilirsiniz :). Bunu asla unutmayın.
  
• Yatırımın Derecesi: Girişim ve yatırım süreci de her işte olduğu gibi -çoğunlukla- basamak basamak olur. İlk yatırımınız, ikinci yatırımınız ve daha sonraki yatırımlar. Her yatırım daha büyük bir stres ve bir sonraki adım için daha kararlı adımlar demektir. Ancak genelde ilk alınan yatırımların meblağları çok yüksek olmadığından şirketin -gelir de yaratamıyorsa- yeniden beslenmesi gerekir. Yatırım miktarları ve sayısı arttıkça şirketin durumuna göre maaşınızı artırmak isteyebilirsiniz ve buna kimsenin itirazının olacağını sanmıyorum. Ancak burada yine de durum kendi paranıza bakış açınız ile aynı olmalıdır. Genel olarak yatırım süreçlerinde girişimciler hayatlarını idame ettirebilecek minimum şartlarda meblağlar harcarlar. Yatırım süreçlerine göre de bunu optimize ederler.
• Girişim: Başlangıç seviyesi yatırımlarında, siz ve girişiminiz risk alınmaya değer bir yatırım nedeni ise yatırımcılarınız zaten size güvenir ve şirketin ortağı olarak birçok kararda şirketi size teslim eder. Yanınızda mentor ve akıl hocası olarak durmaya devam ederler. İşte tüm bu süreç başlarken bilmelisiniz ki siz aynı zamanda işinize yeni ortaklar alıyorsunuz. Ortaklarınızla her şeyi konuşabilecek seviyede olmanız gerekiyor. Maaş mevzusu da diğer mevzular gibi oturulup konuşulabilmelidir. Burada bence dikkat edilmesi gereken konu içinde bulunduğunuz şartlardır. Şirketinizin sermayesi X lira iken siz kendinize atıyorum X/5 maaş yazmak istiyorsanız orada bir problem vardır. Bu problemi 2 şekilde çözersiniz. Ya 100X yatırım aramaya devam edersiniz ki X/2 ile devam edin ya da X kadar param var ve benim şu, şu, şu hedeflerim var, ben bunu gerçekleştirmek için şu kadar çalışmam lazım, vs. gibi bir hesap ile X/2 üzerinde oynamalar yaparsınız.
  

Konuyu biraz dağıttım ama buraya uygun olacağını düşündüğüm, Derek Sivers'ın bir tablosu ve sözleri ile bitirmek istiyorum.
Kendisi blogundaki bir yazısında ( sivers.org/multiply ) şunları söylüyor.


" Bir işin değeri için tablodaki ikiliyi çarpmalısınız.
Dahice bir fikri icra edemezseniz, değeri 20$ eder (20x1).
En dahiyane fikri çok iyi icra ederseniz 20 milyon$ eder (20x1M)."

* icra etmeyi "execution" yerine kullandım. Anlatılmak istenen fikrin hayata geçirilip, insanlar tarafındna kullanılması ve gerçekleştirilmesi sürecidir .

Muhasebe açısından sormuyorsanız Serkan Köse (@serkan )'ın anlatıklarından sonra ona ek bu soruyu şöyle anlamak gerekiyor sanırım.
Bir girişimde, muhtemel yatırımcı, ortaklara o güne kadar olan resmi ve gayrı resmi giderleri sunum olarak verirken kurucu ortak olan girişimci/lerin maaşlarını nasıl anlatabiliriz?
Şimdi, yatırımcılar zaten bir girişimde kendilerine maaş gideri yazmayan girişimcilerden haz etmezler. Kapitalizm ve serbest piyasada gider, işletmenin devamını sağlayan tüm fedakarlıklardır. Sakın ola sunumlarınızda kendinize yazdığınız maaşları saklamayın. Yıllık bütçe planınızı ve gerçekleşme oranlarını tam açıklamanız lazım. Eğer bu detayı saklarsanız zaten yatırımcı size bunu ilerleyen safhalarda soracaktır.

Maaş giderlerinizi işletmenin tüzel kişiliği kapsamında personel gideri olarak gösterebilirsiniz . Burada unutulmaması gereken, işletmeye koyduğunuz sermaye ile işletmenden aldığınız maaşların teknik olarak farklı şeyler olduğudur. Y ani bir yandan işletmeye para, emek, fikir, patent gibi sermayeler koyarken bir yandan da elbette ki hayatınızı devam ettirmek için o işletmeden maaş almalısınız.