Kömür havayla karşılaştığı andan itibaren okside olmaya da başlar. Oksidasyon ısı açığa çıkartan bir tepkimedir. Kimyasal anlamda bir nevi yanma reaksiyonudur. Normal olarak ocakların havası ventilasyon teknikleri ya da mekanik olarak değiştirilerek oluşan bu fazla ısı tahliye edilir. Ortamdaki fazla ısının tahliyesi yeterli olmaz ve daha fazla kömür yüzeyini kaplayacak kadar oksijen mevcutsa tepkimeden çıkan ısı artarak kömürün yanmasına yani yeraltı yangınına sebep olur. Kendiliğinden yanma kömürün yetersiz havalandırmanın yanı sıra partikül boyutları, cevherin içeriği, ortamın nemi gibi bir çok diğer etkene de bağlıdır.
Ö
zetle, sınırlı miktarda hava, bir yandan oksidasyon için gerekli oksijeni sağlarken, diğer yandan, oluşan ısıyı uzaklaştırmakta yetersiz kalarak ortamda sıcaklık artışının ve kendiliğinden yanmanın başlıca nedeni olmaktadır. Önlem amaçlı yapılması gerekenler: Yeraltı kömür
madenciliğinde kendiliğinden yanma olaylarının yol açtığı sorunların çözümüne
sistemli bir biçimde yaklaşmak için ilk adım, damar ve panoların sınıflandırılmasıdır.
Bu amaçla yapılacak bir çalışmada sağlanması gereken bilgiler üç grupta ele alınabilir:
I. Kömür
örneklerinin kimyasal, petrografik ve oksidasyon analizleriyle edinilecek
bilgiler, II. Kömür ve
komşu tabakaları ile örtü tabakalarının jeolojik, mekanik ve ısı iletkenlik
özelliklerinin saptanmasıyla edinilecek bilgiler, III. Panoların
işletme ve havalandırma koşullarının değerlendirilmesiyle edinilecek bilgiler.
İlk iki grup
bilgi için geniş labaratuvar çalışmaları gerekli olup üçüncü grup bilgiler çoğunlukla
saha ile ilgili deneyime dayanmaktadır. Bu bilgilerin
sağlanmasını izleyen aşamada kendiliğinden yanmayı etkileyen parametreler,
sistematik ve ağırlıklı bir şekilde rakamlandırılarak güvenli ve güvensiz koşullara
karşı düşen indeks değerleri belirlenecektir. Kendiliğinden yanmaya karşı alınacak
önlemler, öncelikle, indeks değeri güvensiz koşullara karşı düşen damar ya da
panolarda yoğunlaştırılmalıdır. kaynak: maden.org.tr/resimler/ekler/00e5eb0973d2... .